یاسین

درنگی در روایات جنگ های آغازین دولت حضرت مهدی(عج)

سه شنبه 85/12/8 10:20 عصر| | نظر

برخی در مورد قتل و کشتار در دوران ظهور ، افراط می کنند و از امام زمان علیه السلام و یاران اش ، چهره ای خشن ارائه می دهند. آنان ، به روایاتی استدلال می کنند که در آن ها ، اشاره به کشته شدن دو سوم مردم ، (از هر نه نفر ، هفت نفر ، از هر هفت نفر ، پنج نفر ) و یا این که بیش تر مردم کشته می شوند و از کشته ها ، پشته ساخته می شود و جوی خون جاری می گردد و ... دارند.
برخی دیگر ، تفریط می کنند و می گویند حتی ، به مقدار محجمه (مقدار خون در ظرف حجامت) خون ریزی نمی شود و...
در این نوشتار، به نقد و بررسی روایی و دلالی احادیث مربوطه می پردازیم تا افراط و تفریط بودن اندیشه های موجودمشخص گردند.
نکاتی که قابل تامل است ، این ها است :

الف)قتل و کشتار ، قبل از ظهوراست و یا بعد از آن ؟
ب ) شیوه ی رفتار امام با دشمنان چه گونه خواهد بود ؟
ج)حجم کشتار و اعدام و خون ریزی ها چه مقدار است ؟
د) مقتولان ، چه کسانی هستند؟
هـ) روایاتی که ناظر بر این موضوع است . آیا به نحو موجبه ی کلیه است یا به نحو موجبه ی جزئیه .

اخباری که در آن ها کشتار در حجم وسیعی مطرح شده اند ، بر دو قسم است :

الف ) یک سری از ‌آنها مربوط به ملاحم و فتن قبل از ظهور است و هیچ ربطی به دوران ظهور ندارد و تنها ناظر به اوضاع نابسامان جهان در پیش از ظهور دارد. این دسته‌، بیش تر از مراسیل عامه است . اگر تعدادی از آن ها هم جزء مسانید باشد، هیچ گونه ارتباطی با بحث ما ، یعنی قتل های دوران حکومت امام مهدی عج الله و تعالی فرجه الشریف ، ندارد.

ب ) یک سری از آنها ، مربوط به هنگامه ی ظهور و حکومت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است. این نوع روایات ، نیز دو گونه اند :

1. روایاتی که از طریق عامه و از نبویات است و بیش تر آن ها ، مشکل سندی دارند، به طوری که بعضی از آن ها ، مرسل ، و برخی از آن ها ، به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) منتهی نمی شوند، بلکه از افرادی مانند کعب الاحبار که در زمان آن حضرت مسلمان نشده بود ، نقل شده است .

عمده ی این روایات‌. از اسرائیلیات است که با اغراض مختلفی وارد کتاب های روایی شده است . عالمانی از اهل تسنن ، مانند ابن کثیر ، وقتی به روایات نقل شده از امثال کعب الاحبار می رسد، می گوید : خدا ما را از این همه اخبار دروغی که وارد تفسیرها و کتاب های روایی و… کرده اند بی نیاز کند1…»

2. روایاتی که از طریق اهل بیت (علیه السلام) نقل شده و یا در کتاب های شیعه ذکر گردیده است . در این کتاب ها ، اخبار منقول از حضرات معصوم (علیه السلام) و بعض دیگر که نقل شده ، به اهل بیت (علیه السلام) منتهی نمی شود .مانند اخبار معمرین که شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از اهل تسنن نقل کرده است.

اندیشه های تفریطی در کشتار به هنگام ظهور
گروهی بر آن اند که امام زمان به هنگام ظهور ، از طریق ولایت و تصرف تکوینی ، همه ی خلایق را مطیع و مسخر می کند و کارها را با اعجاز و غیر عادی انجام می دهد. لذا کشتار و اعدام ، خیلی اندک خواهد بود. برای روشن شدن مطلب و دریافت پاسخ، به احادیثی از امام باقر و امام صادق (علیه السلام) متمسک می شویم.

حدیث 1ـ … عن بشیر بن ابی اراکه النبال ـ و لفظ الحدیث علی روایه ابن عقده قال : لما قدمت المدینه انتهیت الی منزل ابی جعفر الباقر (علیه السلام) … قلت (انهم) یقولون : انه اذا کان ذالک استقامت له الامور فلا یهریق محجمه دم . فقال :«کلاً! والذی نفسی بیده! حتی تمسح و انتم العرق و العلق» و او ما بیده الی جبهته2 .

بشیر بن ابی اراکه نبار ـ لفظ حدیث به روایت ابن عقده است ـ گوید هنگامی که به مدینه وارد شدم ، به طرف منزل ابو جعفر امام باقر (علیه السلام) رفتم … گفتم : (آنان (مرجثه) می گویند، هنگامی که آن امر (قیام قائم عج) روی دهد ، همه ی کارها برای او درست واستوار می گردد و به اندازه ی یک ظرف حجامت هم خون نمی ریزد. پس فرمود :« هرگز چنین نیست ! سوگند به آن که جانم به دست او است ! کار به آنجا می انجامد که ما و شما، عرق و خون بسته شده را پاک خواهیم کرد. (کنایه از سختی ها و دشواری های جنگ و درگیری است که موجب پدید آمدن عرق و ایجاد زخم های خونین می شود)

در این هنگام ، ایشان ، با دست خود ، به پیشانی شان اشاره فرمودند .(کنایه از برطرف کردن عرق جبین است )

حدیث 2ـ ... عن موسی بن بکر الواسطی عن بشیر النبال ، قال «قدمت المدینه» و ذکر مثل الحدیث المتقدم ، الا انه قال : لما قدمت المدینه قلت لابی جعفر(علیه السلام) : انهم یقولون : ان المهدی لوقام لاستقامت له الامور عفوا ، و لا یهریق محجمه دم . فقال :« کلا ! و الذی نفسی بیده ! لو استقامت لاحد عفوا لاستقامت لرسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) حین ادمیت رباعیته و شج فی وجهه! کلا ! والذی نفسی بیده ! حتی نمسح نحن و انتم العرق و العلق3 .» ثم مسح جبهته4 .

از موسی بن بکر واسطی ـ از بشیر نبال ـ گفت :«به مدینه رسیدم» و همانند حدیث قبلی را ذکر کرد ، جز این که گوید : «هنگامی که به مدینه رسیدم . به ابو جعفر اما باقرعلیه السلام گفتم , آنان مرجثه می گویند : همانا اگر مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)قیام کند، همه ی کارها به خودی خود، برای او درست و برقرار می شود و به اندازه ی یک ظرف حجامتی خون نمی ریزد ، پس فرمود «هرگز چنین نیست! سوگند به آن که جانم در دست اوست ! اگر کارها ، خود به خود، برای کسی هموارمی شد ، مسلما برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در زمانی که دندان های پیشین آن حضرت شکسته و صورت اش زخمی شد ، درست و برقرار می گردید! هرگز چنین نیست ! سوگند به آن که جانم به دست اوست! «کار ، به آن جا می انجامد که ما و شما، عرق و خون بسته شده را پاک کنیم.» سپس پیشانی خود را پاک کرد.

حدیث 3- ... عن المفضل بن عمر ، قال :سمعت ابا عبدالله ، و قد ذکر القائم (علیه السلام) فقلت «انی لارجو ان یکون امره فی سهوله» فقال :« لایکون ذالک حتی تمسحوا العلق و العرق5 .»

مفضل بن عمر گوید :«در حضور امام صادق علیه السلام شنیدم که از حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه و الشریف) یاد شد. پس عرض کردم :« همانا امیدوارم کار ایشان به اسانی صورت پذیرد.» فرمود :« آن امر صورت نمی پذیرد تا این که عرق و خون بسته شده را برطرف سازید.»

در سه حدیث مذکور ملاحظه می کنیم، آن طور نیست که تمامی کارها در زمان قیام قائم علیه السلام به خودی خود و با اعجاز و تصرفات تکوینی صورت پذیرد، هر چند ولایت تکوینی و تصرف تکوینی حضرت مهدی وسایر امامان طاهر، هیچ گونه تردیدی نیست بلکه کار ، دشوارتر از آن چیزی است که امثال مرجثه معتقدند.

ما ، مطابق روایات متعدد، نمی توانیم ادعا کنیم که در هنگام ظهور، هیچ قتل و کشتاری رخ نمی دهد. زیرا در آن دوران‌، بحث از انتقام، اجرای حدود الهی و اقامه ی حکومت عدل جهانی است و مسلما، این امر عظیم ، بدون برطرف کردن خارها و سنگ های سر راه آن حضرت ، میسر و محقق نمی شود.

از طرفی ، تاریخ گواه است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) و امامان طاهر (علیه السلام) سعی داشته اند، امور را به طور عادی و در مسیر طبیعی انجام دهند، لذا می بینیم ، دندان های پیشین حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در جنگ می شکند و زخم هایی در جنگ احد و...6 بر ایشان وارد می شود و امیرالمومنین (علیه السلام) نیز در جنگ احد ، نود زخم بر می دارد و ...7

البته آن حضرت و عترت طاهراش ، مخصوصا ، حضرت بقیه الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قدرت بر انجام دادن تصرفات تکوینی را دارند و همواره معجزات و امدادهای غیبی و الهی ، با آن حضرات و نیز مومنان مخلص و ایثارگر و حتی مستعضفان بوده و خواهد بود. امام صادق (علیه السلام) می فرماید «خداوند،حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به سه لشکر یاری می دهد :« فرشتگان ، مومنان ، رعب (ترس انداختن دردل دشمن)8

نیز حضرت (علیه السلام) می فرماید : «... خداوند ، حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) را با فرشتگان وجنّ وشیعیان مخلص ، یاری می کند .»9

به هر حال، لزومی ندارد که ادعا کنیم امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تمام کارهایشان رااز طریق غیرعادی و به صورت اعجاز انجام می دهد و بنابراین ، هیچ خونی ریخته نخواهد شد.

اندیشه ی افراطی در کشتار به هنگام ظهور
در احادیثی که ازطریق عامه رسیده است ، خون ریزی های خیلی زیاد وحشتناک ذکر شده است . اینک به نقد و بررسی یکی از آن ها می پردازیم.

یوسف بن یحیی مقدسی شافعی در کتاب عقدالدرر روایت مرسله ای را از امیرالمومنین (علیه السلام) درباره ی حوادث رم (رومیه)10 نقل می کند و می گوید :

... فیکبر المسلمون ثلاث تکبیرات ، فتکون کالرمله علی نشز ، فیدخلونها ، فیقتلون بها خمسئه الف مقاتل ، و یقتسمون الاموال، حتی یکون الناس فی الفی ء شیئا واحدا، لکل انسان منهم مئه الف دینار، و مئه راس ، ما بین جاریه و غلام»11

پس مسلمانان، سه تکبیر می گویند و مانند ریگ و شن های روانی که از بلندی ها فرو می ریزند‌، داخل (روم) می شوند ودر آن جا ، پانصد هزار جنگجو را می کشند و غنائم و اموال را به طور مساوی تقسیم می کنند ، و به هر یک از آنان ، صد هزار دینار و صد کنیز و یا غلام می رسد. ...

این روایت ـ مرسل است و مشکل سندی دارد و ازنظر محتوا نیز قابل اعتماد نیست. پیدا است که جاعلان این گونه احادیث ، در خدمت حکومت های جائر بوده اند و به جهت توجیه پاره ای جنگ های پس از پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله وسلم) و قتل های عام ها و کشتارهای وسیعی که در آن صورت گرفت ، این چنین مجعولاتی را وارد کتاب های روایی کرده اند. مانند روایتی که به امام علی علیه السلام نسبت داده اند که آن حضرت فرمود:« فیقتل من الروم حتی یتغیرماء الفرات بالدم» یعنی آنقدر ازرومیان را به قتل می رساند که آب فرات به خون تغییرمی کند12!

ابن کثیر، درباره ی جنگ قادسیه می گوید :

انهزم الفرس و لحقهم المسلمون، ... فقتل المسلمون بکمالهم و کانوا ثلاثین الفاء و قتل فی العمرکه عشره الاف و قتلوا قبل ذالک قریبا من ذالک 13.

لشکر ایرانیان ، منهزم شد و فرار کردند. مسلمانان، به تعقیب آنان پرداخته اند و تمامی فراریان را که سی هزار نفر بودند ، به قتل رساندند. در جنگ سیزده هزار نفر انان را کشته بودند. همین عدد را نیز قبل از آن کشته بودند. ..

وقتی به کتاب های تاریخی که در آن ها فتوحات را نوشته اند، مانند البداء و التاریخ ، و النهایه ، و ... مراجعه می کنیم .می بینیم که فرماندهان و زیر دستانشان ، جنایات زیادی را مرتکب شده اند.

روایاتی که می گویند ، ازهر نه نفر هفت نفر ، ویا از هر هفت نفر ، پنج نفر و یا دو ثلث مردم کشته می شوند، به جنگ های قبل از ظهور ، نظر دارند و نه زمان ظهور.

از طرفی ، اختلاف در تعداد مقتولان نیز علت های گوناگونی می تواند داشته باشد که از جمله آنها ، ممکن است تفاوت مناطق و محورهای درگیری و یا مراحل مختلف جنگ باشد.

با توجه به احادیث زیر و امعان نظر در دلالت آن ها ، به این واقعیت پی می بریم که جهان ، اندکی پیش از ظهور ، دچار جنگ های خونین خواهد بود.

حدیث 1ـ عن ابی بصر و محمد بن مسلم، سمعنا ابا عبدالله (علیه السلام) یقول :« لا یکون هذا الامر حتی یذهب ثلث الناس» فقیل له :« اذا ذهب ثلث الناس فما یبقی ؟ » فقال ، (علیه السلام) :« اما ترضون ان تکونوا الثلث الباقی؟14»

ابوبصیر و محمد بن مسلم گویند :« از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می فرمود:« این امر واقع نمی شود تا این که دو سوم مردم از بین بروند. » پس به حضرت اش عرض شد :«اگر دو سوم مردم از بین بروند. چه کسی باقی می ماند، پس فرمود : آیا راضی و خرسند نمی شوید که از یک سوم باقیمانده باشید ،؟»

حدیث 2ـ ... عن زراه ، قال : قلت لابی عبدالله(علیه السلام) :«النداء حق؟» قال: ای والله حتی یسعمه کل قوم بلسانهم.» و قال، علیه السلام :« لا یکون هذا الامر حتی یذهب تسعه اعشار الناس.15»

زراره گوید : به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم :« آیا ندای آسمانی حقیقت دارد؟» فرمود:« بلی ، به خدا قسم چنان است که هر قومی با زبان خودشان ، آن را می شنوند» آن حضرت فرمود:,« این امر محقق نمی شود تا این که نه دهم مردم از میان بروند. »

حدیث 3ـ ... عن سلیمان بن خالد ، قال : سمعت ابا عبدالله (علیه السلام) یقول :« قدام القائم موتتان، موت احمر و موت ابیض ، حتی یذهب من کل سبعه خمسه، الموت الاحمر السیف ، و الموت الابیض ، الطاعون.16»

... سلیمان بن خالد گوید : از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می فرمود : «قبل از قیام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دو نوع مرگ ومیر رخ می دهد :

مرگ سرخ و مرگ سپید . ا این که از هر هفت نفر ، پنج نفرشان از بین بروند. مرگ سرخ با شمشیر . مرگ سفید با طاعون است.

با ملاحظه ی این احادیث واحادیث دیگر، معلوم و مبرهن می شوند که حجم وسیعی از مرگ ومیرها و خون ریزی ها ، مربوط به دوران پیش از قیام امام عصر ، (علیه السلام) و قبل از ندای آسمانی است. بنا به روایت یونس بن رباط که می گوید :

سمعت ابا عبد الله (علیه السلام) :«ان اهل الحق لم یزالوا منذ کانوا فی شده . اما ان ذاک الی مده قریبه وعافیه طویله17»

از اباعبدالله (علیه السلام) شنیدم که می فرمود :«همانا، اهل حق ، از هنگامی که در شدت و سختی بوده اند، پیوسته در آن حال خواهند بود (سختی با‌ آنان همراه است) و همانا بدانید که پایان آن سختی ها ، نزدیک وعافیتش طولانی است.)

بالاخره در نومیدی بسی امید است پایان شب سیه سپید است . که « ان مع العسر یسرا فان مع العسر یسرا»

خلاصه این که یک دسته از روایات در مورد خون ریزی ها ، مربوط به دوران قبل از ظهور است و یک دسته از اخبار ، از مجعولات و از اسرائیلیات است که با هدف و انگیزه های مختلفی ، مانند خدشه دار کردن چهره نهضت جهانی و حکومت حضرت مهدی ... ویا توجیه کشتارها در فتوحات و ... وارد کتابهای روایی شده است .

نیز یک سری از آنها ، مرسله و مرفوعه است و مشکل سندی دارد ، مرفوعه ی فضل بن شاذان از امام صادق (علیه السلام ) از این قبیل است :

یقتل القائم (علیه السلام) حتی یبلغ السوق، قال : فیقول له رجل من ولد ابیه :« انک لتجفل الناس اجفال النعم، فبعهد من رسول الله (صلی الله علیه و اله و سلم) او بماذا ؟ قال :« ولیس فی الناس رجل اشد منه باسا » فیقوم الیه رجل من الموالی فیقول له :« لتسکتن اولا ضربن عنقک » فعند ذالک یخرج القائم(علیه السلام) عهداً من رسول الله (صلی الله علیه و ‌اله و سلم)18 ؛

حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آن قدر از انسان ها می کشد تا ساق پا را خون فرا می گیرد. شخصی از فرزندان پدرش19 به حضرت اعتراض شدید می کند و می گوید : «مردم را از خود دور می کنی ، هم چنان که گله و گوسفندان را رم می دهند ! آیا این روش طبق دستور رسول خدا است ؟ به چه دلیلی این چنین رفتار می کنی ؟» یکی از یاران حضرت از جای بر می خیزد و می گوید : « سکوت می کنی یا گردن ات را بزنم » حضرت ،عهد و پیمانی را که از رسول خدا (صی الله علیه و آله و سلم) همراه دارد ، بیرون می آورد و ارائه می کند.

البته همچنان که در ابتدای حدیث ذکر شد این حدیث ، مرفوعه است و مشکل سندی دارد و از طرفی محتوا و دلالت اش ، ناقص و ناتمام است، زیرا ، سوق ، هم ساق پا را گفته اند و هم ممکن است نام شهر یا محلی باشد ، محلی همانند سوق الاهواز ، (نام اهواز فعلی)، سوق حکمه (نام یکی از مناطق اطراف کوفه) ، سوق اسد (در اطراف کوفه) ، سوق الثلاثاء (منطقه ای در بغداد قبل از ساخته شدن شهر)20 ... بنابراین نمی توانیم بگوییم «حتی یبلغ السوق» به معنای رسیدن خون به ساق پا است ، خصوصا ، با توجه به اینکه در حدیث مذکور ، صحبت از خون به میان نیامده است ، بلکه چنین به نظر می رسد که «سوق » به معنای «رسیدن به محل ومکانی » باشد.

البته ، ما طبق روایات صحیح جنگ و خونریزی ، اعدام ها و انتقام ظالمان را در عصر ظهور می پذیریم ، لکن نه به این اندازه ها ، روایاتی از اهل بیت (علیه السلام) موجود است که تعداد قتل ها و مشخصات فردی و گروهی مقتولان‌، در آنها مشخص شده است ،ودر ذیل بعد از نگرش به شیوه ی رفتار حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) با دشمنان و معاندین به معرفی آنان می پردازیم.

شیوه ی رفتار امام (علیه السلام) با دشمنان
ستمگران و زراندوزان ، در همه ی نقاط عالم، بر ملت های مظلوم و مستضعف سیطره داشته اند و دارند و فرهنگ سازی کرده اند. در این میان‌، جامعه ی اسلامی ، خسارت های بیشماری را متحمل شده به طوری که دشمنان اسلام از اغاز رسالت نبی مکرم اسلام . (صلی الله علیه و‌اله و سلم) ، همواره ، در ایذا و اذیت آن حضرت و پیروانش بوده اند. بالاخره آن حضرت پس از تحمل مشقت های فراوان توانست مسلمانان را از تاریکی ها به سوی روشنایی راهنمایی و سوق دهد ، و حکومت اسلامی را برقرار نماید . مع الاسف طولی نکشید که در هنگامه ی رحلت و بعد از آن ، به گفته امام غزالی ریاست طلبان و منافقان با حیله های مختلف و فریب دادن مسلمانان ، صاحب غدیر را که منصوب از طرف خداوند حکیم بود وهمگی به ولایت اش تبریک و بخ . بخ یا علی گفته بودند، کنار گذاشته و بر اریکه ی قدرت و سیاست سوار شدند و نطفه ی فاجعه و جنایات هولناک در جامعه ی اسلامی منعقد گردید.

مولای متقیان ، امیرمومنان، منصوب خدا بردار رسول خدا(صل الله علیه و اله) اولین مسلمان در میان مدران فاتح خیبر و جانشین بی واسطه رسول خدا(صل الله علیه و اله) را با آن همه مناقب خانه نشین کرد و یگانه دختر جوان ریحانه آن حضرت، در اندک زمانی پس از رحلت پدر بزرگوارش ، نه تنها از طرف منافقان و ریاست طلبان ، مورد ضرب و شتم قرار می گیرد، بلکه به طور وحشیانه ای بین دیوار و در فشار داده شده ومحسن اش سقط می شود و در نهایت پس از 75 روز بعد از رحلت پدر ،دنیا را با دلی آزرده و جراحاتی بسیار وداع می کند.

پس از آن حرمت شکنی دردناک و فاجعه ها وحشتناک و وحشتناک تر می شود و اهل بیت علیهم السلام و پیروانشان در روزگار ستم وفشار به سر برده ویکی پس ازدیگری مظلومانه به شهادت نائیل می گردند و در روز عاشورا فاجعه به اوج رسیده و اهل بیت پیامبر اکرم (صل الله علیه و اله) وشیعیان مخلص شان از طفل شیخوار تا پیر هفتاد سال مورد هجوم واقع می شوند به طوری که روح و عواطف انسانی با شنیدن آن همه وحشیگری ها جریحه دار می گردد. این ستمگری ها ادامه دارد تا قیام قائم‌ آل محمد (عجل الله تعالی فرجه) و هر روز با رنگ های مختلفی جلوه گری نموده فاجعه ای وحشتناک رخ می دهد، و ظلم و فساد در عالم فراگیر می گردد.

یقینا ، پیش از ظهور و مقارن با آن ، بر دنیا ، ستمگران خون ریزی حاکم اند که از هیچ جنایتی فرو نمی گذارند ، حال ، امامی ، که قیام می کند. در برابر این همه کج روی ها و بیدادگری ها چه گونه برخورد کند تا جهان را پر از عدل و داد سازد ؟ بی تردید ، گروه های معاندی که دست شان به خون بشریت آلوده گردیده است و حق مردم را غصب کرده اند و یا پست و مقامشان به خطر افتاده ، در مقابل حرکت اصلاح گرانه و نهضت امام ، ایستادگی می کنند. بنابراین ، امامی که قیام می کند و ماموریت تشکیل حکومت جهانی اسلام را دارد، باید برای برطرف کردن موانع نقشه و برنامه داشته باشد. در این جا ، مروری به این برنامه ها خواهیم داشت.

تربیت سپاهیان و تدارک مقدمات جنگ
اما عصر عج برای انتقام و خون خواهی از دشمنان اسلام و به ثمر رساندن انقلاب جهانی و اجرای حدود الهی و برقراری حکومت عدل جهانی ، ناگریز از جنگ خواهد بود و در مقابل اش ، دشمنان تا دندان مسلح و کج اندیشان دنیانگر، با در دست داشتن امکانات گسترده و چرخه های اقتصادی جهان و برخورداری از فن آوری پیشرفته و سازماندهی ارتش های قدرت مند‌، پرچم مخالفت بر می دارند و مانع مسیر اصلاح گرانه ی امام می شوند. لذا قبل از قیام ، جنگاوران دریادل و دست یارانی توان مند و کارآمد، به هدایت خاص و عام آن حضرت ، تربیت می شوند و تعداد آنان ، در بعضی از روایات، سیصد و سیزده نفر و در ، برخی ده هزار نفر و در تعدادی از آن ها صد هزار نفر و ... ذکر شده است .

تجهیزات جنگی و وسیله ی دفاعی
تجهیزات آنان ، طبق روایتی از امام صادق (علیه السلام) شمشیرهایی از آهن امّا نه این آهن شناخته شده است (لهم سیوف من حدید غیرهذا الحدید) که اگر یکی از آنان با شمشیر خود ، بر کوهی ضربه زند‌، آن را دو نیم میکند21...وسیله ی دفاعی آنان ، طبق روایتی از امام صادق (علیه السلام) به گونه ای است که «اسلحه ی دشمن هرگز ، بر آنان کارگرنیست.22»

قاطعیت امام در رویارویی با دشمنان
اما علی (علیه السلام) می فرماید :

«لا یقیم امرالله سبحانه الا من لایصانع ، و لایضارع ، و لا یتبع المطامع23»

فرمان خداوند سبحان را بر پاندارد، مگر کسی که در اجرای دستور الهی ، مدارا نکند و سازشکار نباشد و پیرو طمع ها و آرزوها نگردد. »

حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) نیز قیام به اقامه ی حدود و فرمان الهی می کند و در برخورد با دشمنان از یک نوع مجازات استفاده نمی کند، بلکه نسبت به جرم اشخاص و گروه ها مجازات متناسب با آن را اجرا می کند و برخی از آنان را در جنگ نابود می سازد و حتی فراریان و زخمیان آنان را نیز تعقیب می کند و گروهی را اعدام ، گروهی را تبعید ، و دست برخی را قطع می کند و... به فرمایش امام باقر (علیه السلام)«... یقوم القائم .... و لا تاخذه فی الله لومه لائم24 ... »

قائم ، قیام می کند، .... و در اجرای احکام الهی ، از ملامت هیچ ملامت کننده ای بیم نمی کند.

بنابراین ، به آن حضرت «نقمت و عذاب کننده ی مجرمان و دشمنان» لقب داده اند. از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود :« اذا تمنی احدکم القائم فلیتمنه فی عافیه فان الله بعث محمدا. صلی الله علیه و آله ، رحمه ویبعث القائم نقمه25 »

نویسنده : نجم الدین ثابتی
تدوین : سید حسن واعظی 
سایت موعود

پی نوشت :

1. ر.ک : حاشیه ی سیر اعلام النبلاء ج 3 ، ص 339 ؛ تفسیر این کثیر ، ج 4 ، ص 17 .

2. الغیبه نعمانی ، ص 283 ، باب 15 ، ج1 اثبات الهداه ، ج 3، ص 543 ، بحار الانوار ، ج 52 ، ص 356 ، معجم الاحادیث ، ج 3 ، ص 305 .

3. مرحوم مجلسی فرماید : « العلق ، خونغلیظ را می گویند . این جمله (مسح العرق و العلق ) کنایه از برخورد با سختیها و مشکلاتی است که موجب عرق کردن و جراحاتی می شود که از آن خون بیرون ریزد .» (بحار الانوار . ج5 ، ص 358 .

4. همان ، ح 2

5. همان ، ح 3

6. بحار الانوار ، ج 20 ، ص 54

7. سفینه البحار ، ج 1 ، ص 565

8. چشم اندازی به حکومت مهدی ( عجل الله تعالی فرجه الشریف )، ص 131.

9. همان .

10. واقع در شمال و غرب قسطنطنیه است حموی میگوید , امروز این نقاط . در دست فرنگ است و پاپ در آن سکونت دارد . ( معجم البلدان ؛ ج 3 . ص 10 . به فرهنگ معین ؛ ج 5 ، ص 634 رجوع شود . )

11. عقدالدور ، ص 189 ، باب 9 ، ف 1 ، معجم الاحادیث ، ج 3 ، ص 124 .

12. عقدالدور : 89

13. البدایه و النهایه ، ج 7 ص 44 .

14. کمال الدین ، ج 2 ، ص 655 ، 656 ، ب 57 ، ح 29 ، الغیبه ، طوسی ، ص 206 ( با اندکی تفاوت در عبارت «قلنا : اذا ذهب ثلثا الناس فمن یبقی ؟»)

15. الغیبه ، نعمانی ، ص 274 ، ب 14 ، ح 54 .

16. کمال الدین ، ج 2 ، ص 655، ب 57، ح 27 .

17. الغیبه ، نعمانی ، ص 284 ، ب 15 ، ح 4 .

18. اثبات الهداه ، ج 2 ، ص 585 ، ب 32 ، ف 59 ، ح 792 ؛ بحار الانوار ، ج 52 ، ص 387 ، ب 27 ، ح 203 . و با سناده (السید علی بن عبدالحمید فی کتاب الغیبه ) الی کتاب الفضل بن شاذان رفعه الی عبدالله بن سنان عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال :

19. شاید مقصود این باشد که یکی از فرزندان پیامبر و علی علیهما السلام بود .

20. معجم البلدان ، ج 3 ، ص 283 ، موارد السجن ، ص 367 ، مجمع البحرین ، ج 5 ، ص 188 .

21. بصائر الدرجات ، ص 141 ، اثبات الهداه ، ج 3 ، ص 523 ،

22. همان .

23. نهج البلاغه ، حکمت 110 .

24. الغیبه نعمانی ، ص 253 ، ب 14 ، ح 13 .

25. الکافی ، ج 8 ، ص 233؛ معجم الاحادیث ، ج 4 ، ص 36 .

26. بحار الانوار ، ج 60 ، ص 213 ، ب 36 ، ح 23 .

27. کمال الدین ، ج 1 ، ص 327 .

28. الغیبه ، نعمانی ، ص 231 ، ب 13 ، ح 14، عقد الدرر، ص 226 ، ب 9 ، ف 3 ؛ اثبات الهداه، ج 3، ص 539 ، بحار الانوار ، ج 52 ، ص 353 .

29. الکافی ، ج 5 ، ص 33، ح 4 : عن علی بن ابراهیم ، عن ابیه عن اسماعیل بن مرار ، عن بونس ،عن ابی بکر الحضرمی . قال ...، المحاسن ، ص 320 ، ح 55، (معجم الاحادیث ج 4 ، ص 38)،

30. مرآه العقول ، ج 18 ، ص 361 .

31. تنقیح المقال ، ج 1 ، ص 145 .

32. مستدرکات علم رجال الحدیث ، ج 1 ، ص 365 .

33. ابن حماد ، ص 96 ، حدثنا آبو هارون ، عن عمر بن قیس الملای فی المنهال ، عن زربنحبیش ، سمع علیا یقول : عرف السیوطی ، ج 2 ، ص 73؛ کنز العمال ، ج 1، ص 589 ، ابن طاووس . ص 66:

34. کمال الدین ، ج 1 ، ص 318 ، ب 30، ح 5 .

35. ابن حدیث ، به گونه ی دیگری تفسیر و شرح داده می شود . به مجله انتظار ، شماره 3 ، ص 203 ، مقاله «حکم تسمیه ی نام حضرت مهدی » مراجعه شود .

36. الغیبه ، نعمانی ، ص 164 .

37. النهایه ، ج 5.

38. اصول کافی ، ج 1 ، ص 200.

39. بصائر الدرجات ، ج 5، ب 16.

40. بحار الانوار ، ج 26، ص 154.

41. احتجاج ، ج 2 ، ص 323؛ بحار الانوار . ج 53 ،ص174 . مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 518 .

42. اصول کافی ، ج 1 ، ص 397 ، کمال الدین ، ج 2، ص 671

43. ر.ک : مقدمه کتاب الامام المکیه .

44. بحار الانوار ، ج 52 ، ص 307 ، اثبات الهداه، ج 3 ، ص 582 – 583 ، ح 773 ، معجم الاحادیث ، ح 3 ، ص 295.

45. الغیبه ، نعمانی ، ص 253 ، ب 14، ح13؛ بحار الانوار ، ج 52 ، ص 230 .

46. الغیبه ، نعمانی ، ص 307 ، ب 19، ح 2 ، اثبات الهداه ، ج 3 ، ص 545 ، ب 32، ف 37 ،ح533؛ حلیه الابرار ، ح 2 ، ص 633.

47. الغیبه نعمانی ، ص 236 ، ب 13، ح 25، بحار الانوار ، ج 52 ، ص 349.

48. بحار الانوار ، ج 52، ص 308، ح 83.

49. بحار الانوار ، ج 52، ص 308 .

50. الغیبه نعمانی ، ص 233، ب 13، ح 18، عقد الدور ، ص 227، ب 9 ، ف 3؛ اثبات الهداه ، ج 3، ص 539 ، ب 32، ح 501، حلیه الابرار ، ج 2 ، ص 354 ، بحار الانوار ، ج 52، ص 354 .

51. الارشاد ، ص 346؛ کشف الغمه ، ج 3، ص 255، معجم الاحادیث ، ج 4 ، ص 42.

52. مجمع البحرین ، ج 2، ص 123، معجم البلدان ، ج 2، ص 214، امام حسین در مکه ، طبسی ، ص 18.

53. دلائل الامامه ، ص 241، معجم الاحادیث ، ج 3، ص 306،

54. الغیبه نعمانی ، ص 229، ب 13، ح 11.

55. بصائر الدرجات ، ص 152، ب 14، ح 4، معجم الاحادیث ج 4، ص 47.

56. تنقیح المقال ، ج 1 ، ص 434، معجم رجال الحدیث ، ج 7، ص 200.

57. الاختصاص ، ص 334، بحارالانوار ، ج 52، ص 377، معجم الاحادیث ، ج 4، ص 47.

58. بحار الانوار ، ج 52، ص 387، اثبات الهداه ، ج 3، ص 585، معجم احادیث الامام المهدی ، ج 4، ص 44.

59. بحار الانوار ، ج 52، ص 376.

60. مراه العقول ، ج 26، ص 160.

61. الغیبه نعمانی ، ص 297.

62. دیلم محلی در منطقه ای درمیان شمال قزوین و گیلان است .

63. بحار الانوار ، ج 53، ص 15.

64. بتریه ، یک از فرقه های زیدیه ، از پیروان کثیر النوی هستند . آنان، عقاید مشابهی با سلیمانیه ، یکی دیگر از فرقه های زیدیه دارند. دراسلام و کفر عثمان توقف و تردید دارند . در مسائل اعتقادی ، مشرب اعتزال و در فروع فقهی ، بیش تر پیرو ابوحنیفه هستند . گروهی از آنان نیز پیرو شافعی یا مذهب شیعه هستند . بهجه الامال . ج 1 ، ص 95 ، ملل و نحل ، ج 1 ، ص 161 .

65. دلائل الامامه ، ص 241 ، معجم الاحادیث ، ج 3، ص 306- 307 .

66. الاشمط : الکثره و الاتساع فی الشیی .

67. مروج الذهب ، ج 2 ، 418.

68. مرجئه ، گروهی از فرقه های اسلامی هستند که معتقدند ، معصیت کردن ، ضرری به ایمان انسان نمی زند ، و با کفر، طاعت خداوند سودی ندارد ، به این گروه مرجئه میگویند چون بر این باور هستند که خداوند عذاب دادن آنان را تأخیر انداخته است . مجمع البحرین ، 52 ، ص 357 . معجم الاحادیث ، ج 3 ، ص 305.

69. الغیبه نعمانی ، ص 283 ؛ بحار الانوار ، ج 52 ، ص 357 ، معجم الاحادیث ، ج 3 ، ص 305.

70. الغیبه نعمانی ، ص 297.

71. بحار الانوار ، ج 52، ص 376.

72. تهذیب ج 6، ص 172، وسائل الشیعه ، ج 11، ص 483؛ ملاذ الاخیار ، ج 9، ص 455.

73. مناقب ، ابن شهر آشوب ، ج 4، ص 85؛ بحارالانوار ، ج45، ص299.

74. بحار الانوار ، ج52، ص 338، الارشاد ، ص 364، معجم احادیث الامام المهدی ، ج 3، ص309

75. کذا و الظاهر زیاده الضمیر فیهما و الاصل «یامر وینهی » ویوید ذالک الخبر الاتی .

76. الغیبه نعمانی ، ص 239 . ب 13 ، ح 32 .